Nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế: Luật hỗ trợ khởi nghiệp

 Khởi Nghiệp hay Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là những từ khóa được tìm kiếm phổ biến trên nhiều quốc gia trên thế giới hiện nay. Làn sóng doanh nghiệp đổi mới sáng tạo đang tạo ra sự chuyển mình mang đến sự thay đổi tích cực cho xã hội. Tuy nhiên, yếu tố cốt lõi để tạo lên sự thành công của một doanh nghiệp khởi nghiệp không chỉ là tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mà còn là cơ chế chính sách hỗ trợ khởi nghiệp.


    Tuy nhiên, yếu tố cốt lõi để tạo lên sự thành công của một doanh nghiệp khởi nghiệp không chỉ là tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mà còn là cơ chế chính sách hỗ trợ khởi nghiệp. Từ những phân tích về thực trạng khởi nghiệp và chính sách hỗ trợ khởi nghiệp của Việt Nam và một số quốc gia, từ đó đưa ra một số giải pháp và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong việc hỗ trợ khởi nghiệp doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

1. Luật khởi nghiệp của một số quốc gia trên thế giới

1.1. Luật Khởi Nghiệp Sáng Tạo Hỗ Trợ Doanh Nghiệp MSME Tại Philipines


    Luật Khởi nghiệp Sáng tạo (RA1137) được ban hành năm 2019 nhằm mục đích củng cố, thúc đẩy và phát triển một hệ sinh thái và văn hóa khởi nghiệp và đổi mới ở Philippines. Trọng tâm của dự luật là việc tạo ra Chương trình phát triển khởi nghiệp Philippines (PSDP) được tổ chức thành các chương trình nhằm đem lại lợi ích, khuyến khích khác nhau cho các công ty khởi nghiệp và người khởi nghiệp. 
Các công ty mới thành lập sẽ phát triển một sản phẩm, quy trình hay dịch vụ mới hoặc mô hình kinh doanh sáng tạo, tiêu biểu là các công ty khởi nghiệp và công nghệ là đối tượng được hướng đến của đạo luật. Các công ty khởi nghiệp tại Philippines sẽ được nhận các chính sách hỗ trợ từ chính phủ, tiêu biểu như:
- Tiếp cận nguồn vốn đa dạng từ chính phủ và các nguồn vốn bên ngoài

- Khi đăng ký kinh doanh được trợ cấp và các đặc quyền quản trị khác bao gồm: phí đăng ký kinh doanh ,chi phí khác liên quan đến xin giấy phép và chứng chỉ cần thiết ở cấp địa phương và quốc gia, việc sử dụng các cơ sở, không gian văn phòng, thiết bị/ dịch vụ. Ngoài ra, Các công ty khởi nghiệp có đặc quyền theo dõi nhanh các tài liệu của họ.

- Đào tạo nghiên cứu và phát triển: tạo cơ hội tiếp cận công nghệ mới cho doanh nghiệp khởi nghiệp , cung cấp các chuyên gia công nghệ và cơ hội tham gia vào các sự kiện hoặc cuộc thi khởi nghiệp trong nước và quốc tế.

- Thị thực khởi nghiệp đặc biệt và thẻ kinh doanh du lịch APEC.

- Giảm thuế trong khu kinh tế.

1.2. Đạo luật khởi nghiệp 221/2012 Tại Ý




    Được ra đời từ năm 2012, Đạo luật khởi nghiệp Ý nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho thành lập và phát triển các doanh nghiệp đổi mới để đóng góp vào tăng trưởng kinh tế và việc làm, đặc biệt là việc làm thanh niên.     Luật 221/2012 bao gồm nhiều đề xuất chính sách khởi nghiệp cho Ý. Để được nhận sự hỗ trợ từ đạo luật doanh nghiệp cần thỏa mãn một số yêu cầu sau: thời gian hoạt động nhỏ hơn hoặc bằng 5 năm, có trụ sở tại Ý hoặc một quốc gia EU khác nhưng phải có ít nhất một cơ sở tại Ý, doanh thu hàng năm thấp hơn 5 triệu Euro, có tính sáng tạo và một số yêu cầu về năng lực đối với nguồn nhân lực của doanh nghiệp. Với những yêu cầu trên, các công ty đáp ứng được điều kiện sẽ nhận được chính sách ưu đãi , nổi bật là: Cắt giảm băng đỏ ( thuế) và lệ phí , ưu đãi thuế cho các khoản đầu tư của công ty và nhà đầu tư vào các công ty khởi nghiệp hay truy cập nhanh, đơn giản hóa và miễn phí, etc.

1.3. Đạo luật Khởi nghiệp Tunisia “Start up Act”


    Tunisia đã thông qua Đạo luật khởi nghiệp hơn hai năm , đây là tài liệu đầu tiên có thể chỉ cho các quốc gia châu Phi khác cách hỗ trợ môi trường khởi nghiệp ở cấp chính phủ. Đạo luật này nhằm giảm các rào cản hành chính và cải thiện môi trường đầu tư. Tunisia đã có nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp mới trong các lĩnh vực công nghệ khác nhau, từ bất động sản đến robot. Với một vài yêu cầu đối với các công ty như số năm thành lập không quá 8 năm, giới hạn về cổ đông, nhà sáng lập và nhân viên, có mô hình kinh doanh sáng tạo dựa trên công nghệ.     Miễn cho các công ty khởi nghiệp thuế doanh nghiệp lên đến tám năm, các thủ tục tùy chỉnh hay miễn thuế tăng vốn đối với các khoản đầu tư khởi nghiệp; tối đa một năm nghỉ việc để thực hiện khởi nghiệp và nhà nước sẽ trả lương cho tối đa ba người sáng lập công ty khởi nghiệp hoặc hỗ trợ các công ty nộp đơn xin cấp bằng sáng chế quốc tế là cách chính phủ nước này thu hút thêm nhiều doanh nghiệp ĐMST.

1.4. Đạo luật JOB 2012 của Hoa Kỳ


    Hoa Kỳ là quốc gia tiên phong cho mọi hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, đạo luật JOB được kí thành luật vào tháng 4 năm 2012 với mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ phát triển. Những lợi ích từ đạo luật bao gồm: - Giảm IPO:
Đạo luật giảm các yêu cầu đối với doanh nghiệp mới khi thực hiện IPO, thay vì phải công bố thông tin như trước, các công ty này sẽ được cho phép nhận đánh giá bí mật của nhân viên SEC về dự Cho phép đánh giá mật của nhân viên SEC về dự thảo đăng ký trước khi tuyên bố đăng ký.

+ Góp vốn: miễn trừ đặc biệt cho gây quỹ cộng đồng để các công ty có thể bán chứng khoán bằng cách gây quỹ cộng đồng.

+ Quy tắc 506 chào mời chung: Theo Đạo luật JOBS, các công ty có thể tiến hành chào mời và quảng cáo chung cho ưu đãi thay vì những quy định khắt khe từ các đạo luật trước đó.

1.5. Giới Thiệu về Luật Hỗ Trợ Khởi Nghiệp Jharkhand - Ấn Độ


    Thành lập Center Incubation Lab (CIL), đóng vai trò là đơn vị trung tâm cho tất cả các vườn ươm của vùng. Mục đích của bộ luật là hỗ trợ, khuyến khích thành lập mô hình vườn ươm giữa các cơ sở giáo dục với doanh nghiệp/tập đoàn lớn. Thành lập Quỹ phát triển khởi nghiệp Jharkhand (Jharkhand Entrepreneurship Development Fund), trong đó có hoạt động tài trợ chi phí ăn ở, đi lại và sinh hoạt phí cho mentor thuộc CIL.
    Yêu cầu là các vườn ươm thành lập theo mô hình phải thành lập Mentor Board với tối thiểu 10 mentor.

2. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam



    Là một quốc gia mang lợi thế về tính năng động của thị trường nội địa, văn hóa và chuẩn mực xã hội hoặc cơ sở hạ tầng và độ mở của thị trường nội địa, tuy nhiên Việt Nam cần nhiều hơn từ những chính sách hỗ trợ từ chính phủ cho các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp.
    Thiếu chính sách ưu tiên đối với doanh nghiệp đổi mới sáng tạo là khó khăn lớn đối với khởi nghiệp sáng tạo, các nguồn vốn từ nước ngoài là nguồn động lực thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của doanh nghiệp, tuy nhiên những chính sách về hành lang pháp lý đang gây nhiều cản trở đối với các quỹ đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Bên cạnh đó, thời gian về thủ tục hành chính mất nhiều thời gian và kém hiệu quả.
    Thấu hiểu về những khó khăn trên một số biện pháp được đưa ra nhằm cải thiện môi trường. Đầu tiên, giảm thời gian thực hiện các thủ tục hành chính, giảm bớt các báo cáo không cần thiết như báo cáo định kì 6 tháng về tình hình sử dụng lao động hay thủ tục thông báo mẫu dấu. Tiếp theo, Tạo ưu đãi thuế cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp khoa học công nghệ. Bên cạnh đó một số chính sách được khuyến khích bổ sung như đẩy mạnh ưu đãi cho nhà đầu tư thiên thần, miễn thuế tăng vốn đối với các khoản đầu tư khởi nghiệp, tạo cơ hội trong quá trình gây quỹ bằng việc bán chứng khoán. Ngoài ra , luật doanh nghiệp tại Việt Nam nên có sự thay đổi nhằm hỗ trợ quá trình xin bằng sáng chế thu hút đổi mới sáng tạo.
    Từ những ví dụ điển hình về các đạo luật nhằm hỗ trợ khởi nghiệp của các quốc gia trên thế giới đồng thời là những đánh giá khách quan về môi trường khởi nghiệp tại Việt Nam bao gồm những khó khăn và giải giáp thực tiễn nhằm tạo tính hiệu quả , phát triển khởi nghiệp quốc gia nói riêng và kinh tế nước nhà nói chung. Nguồn tham khảo: https://vietnamnews.vn/economy/521127/regulations-block-vietnamese-start-up-businesses.html
Tác Giả : Huỳnh Thị Mỹ Linh

Đăng nhận xét

0 Nhận xét